Ετήσια Έκθεση 2023
Οι καταστάσεις μπορεί να αλλάζουν, οι τεχνολογικές εξελίξεις να τρέχουν, το διεθνές οικονομικό περιβάλλον διαρκώς να αιφνιδιάζει. Αυτό που μένει πάντα ίδιο είναι η ανάγκη των πολιτών να εξυπηρετούνται αποτελεσματικά και να απολαμβάνουν την προστασία των πάσης φύσης δικαιωμάτων τους με τη μέριμνα της Πολιτείας. Σε αυτό το πεδίο, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, που υπηρετεί τη συναινετική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών, έχει να επιδείξει πολλά και σημαντικά επιτεύγματα, τα οποία μόνο ενδεικτικά θα μπορούσαν να μνημονευθούν σε ένα σύντομο προλογικό σημείωμα:
- Την εισήγηση (κατόπιν ευρείας διαβούλευσης με ενώσεις καταναλωτών και προμηθευτών) για τη θέσπιση, με προεδρικό διάταγμα, του Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας, ενός κειμένου γενικών αρχών και κανόνων για την αποτελεσματικότερη προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.
- Τη συμβολή στη διαμόρφωση και την επίλυση υποθέσεων του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών του ν. 4224/2013 σχετικά με τη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ενός οξύτατου προβλήματος με πολλές κοινωνικές προεκτάσεις που διογκώθηκε τη μακρά περίοδο της οικονομικής κρίσης. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή προέβη στη διατύπωση πολλών βιώσιμων και ρεαλιστικών προτάσεων για τους πολίτες.
- Τη σύνταξη και αποστολή συστάσεων και μηνυτήριων αναφορών με αφορμή πολυάριθμες καταγγελίες καταναλωτών σε βάρος ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shops), τα οποία αποσπούσαν σημαντικά χρηματικά ποσά για την αγορά προϊόντων, τα οποία στη συνέχεια δεν παρέδιδαν, χωρίς παράλληλα να επιστρέφουν χρήματα. Πρόκειται για πρόβλημα που γιγαντώθηκε εν μέσω πανδημίας, όταν τα φυσικά καταστήματα παρέμειναν για λόγους δημόσιας υγείας κλειστά και οι περισσότερες συναλλαγές πραγματοποιούνταν αναγκαστικά μέσω διαδικτύου.
- Τις ουσιαστικές και αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση νέων μορφών επιθετικών εμπορικών πρακτικών στον χώρο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και, συγκεκριμένα, την ακούσια εγγραφή των καταναλωτών σε συνδρομητικές Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (πενταψήφιους αριθμούς υψηλής χρέωσης), που επέφερε σημαντικές επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς τους.
- Τις προτάσεις και συστάσεις υπέρ των δανειοληπτών προς τραπεζικά ιδρύματα για την αναδιάρθρωση στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο, οι οποίες όμως δεν προχώρησαν λόγω προσφυγής των εμπλεκομένων μερών στη Δικαιοσύνη.
- Τις παρεμβάσεις για το φλέγον ζήτημα των χρεώσεων στις τραπεζικές προμήθειες, κυρίως τα έξοδα μεταφοράς χρημάτων και διαχείρισης εμβασμάτων, τις συναλλαγές μέσω Αυτόματων Ταμειολογιστικών Μηχανών (ΑΤΜ) και τα έξοδα ανανέωσης/επανέκδοσης κάρτας και αριθμού PIN, τόσο προς τις τράπεζες όσο και προς την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών και την Τράπεζα της Ελλάδος.
- Τη σύνταξη και αποστολή συστάσεων και μηνυτήριων αναφορών με αφορμή καταγγελίες καταναλωτών για τη μη τήρηση, εκ μέρους τραπεζών φύλαξης ομφαλοπλακουντιακού αίματος, των συμβατικώς συμφωνηθέντων σχετικά με τη φύλαξη του βιολογικού υλικού (βλαστοκυττάρων) που λήφθηκε κατά τη γέννηση των παιδιών τους.
- Τις συστάσεις προς αεροπορικές εταιρείες και εταιρείες παροχής τουριστικών υπηρεσιών (ταξιδιωτικά γραφεία) για την ολοσχερή επιστροφή χρημάτων που κατέβαλαν οι καταναλωτές με σκοπό την αγορά εισιτηρίων ή τη συμμετοχή τους σε οργανωμένα ταξίδια, τα οποία όμως δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν εξαιτίας των έκτακτων υγειονομικών συνθηκών που προέκυψαν στη διάρκεια της πανδημίας.
- Τις προτάσεις προς ταχυδρομικές επιχειρήσεις σχετικά με την πλήρη ικανοποίηση αποζημιωτικών αιτημάτων των καταναλωτών λόγω πολυήμερων καθυστερήσεων στην επίδοση των ταχυδρομικών αντικειμένων τους που σημειώθηκαν με ιδιαίτερα μεγάλη συχνότητα κατά την περίοδο της πανδημίας.
- Την εγκατάσταση τερματικών αποδοχής καρτών (POS) σε σταθμούς διοδίων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών, Ελλήνων και αλλοδαπών τουριστών, ύστερα από προτάσεις της Αρχής προς τους παραχωρησιούχους.
- Τη συμβολή στην ομαλοποίηση του κλάδου της ενέργειας με προτάσεις και συστάσεις προς τους προμηθευτές, αλλά και την ενημέρωση των αρμοδίων Αρχών και της Βουλής, μετά τα πολλά και οξύτατα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι καταναλωτές την περίοδο 2021-2023 λόγω αθέμιτων πρακτικών των προμηθευτών. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή συνέδραμε, ώστε το σημαντικό αυτό ζήτημα να αντιμετωπιστεί με τη νομοθέτηση της αναστολής εφαρμογής της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και την ελεύθερη επιλογή προμηθευτή.
- Την απόλυτη αντίθεση στην επιχειρούμενη, μέσω τροποποίησης του Κανονισμού Γενικών Αδειών της ΕΕΤΤ, ενσωμάτωση διάταξης περί επιβολής ρήτρας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής σε ενεργές συμβάσεις παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, που θα επέφερε δυσβάσταχτη και αιφνίδια επιβάρυνση στους συνδρομητές εν μέσω μιας ήδη πολύ δύσκολης οικονομικής συγκυρίας.
Παράλληλα, ο Συνήγορος του Καταναλωτή έκανε σημαντικά βήματα και προς την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του, αφού τέθηκε σε λειτουργία ένας νέος τρόπος παραλαβής αναφορών μέσω ηλεκτρονικής φόρμας, στην οποία οι πολίτες αποκτούν εύκολη πρόσβαση χρησιμοποιώντας τα προσωπικά τους διαπιστευτήρια taxisnet. Επίσης, από το 2022 η Αρχή διαθέτει νέα, σύγχρονα σχεδιασμένη ιστοσελίδα, με την οποία παρέχονται πληρέστερες και καλύτερα δομημένες πληροφορίες και συμβουλές στους καταναλωτές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Συνήγορος του Καταναλωτή διεύρυνε τις αρμοδιότητές του και στο πεδίο της εξωδικαστικής επίλυσης των διασυνοριακών (εντός Ε.Ε.) διαφορών με την ανάληψη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας, το οποίο πετυχαίνει σταθερά, με την υποβολή σχετικών αιτήσεων και την αποδοχή τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη λήψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης κατά μεγάλο (63-67%) ποσοστό και σημειώνει ιδιαίτερα αξιόλογες επιδόσεις, οι οποίες χαίρουν της έγκρισης του αρμόδιου ελεγκτικού οργάνου (European Innovation Council and Small and Medium-sized Enterprises Executive Agency).
Φυσικά, το έργο της Αρχής δεν θα ήταν δυνατόν να παραχθεί χωρίς την ευσυνειδησία και τον επαγγελματισμό του επιστημονικού και διοικητικού της προσωπικού, που καθημερινά, σε συνθήκες πολύχρονης υποστελέχωσης, υπερβάλλει εαυτόν για να διατηρεί την ποιότητα των προσφερόμενων διαμεσολαβητικών υπηρεσιών και την εξυπηρέτηση των πολιτών σε υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Τους ευχαριστώ ειλικρινά από καρδιάς. Ιδιαίτερα τους Αναπληρωτές και Βοηθούς Συνηγόρους, Δρ. Βασιλική Μπώλου, Δρ. Αθηνά Κοντογιάννη και κ. Ευθύμιο Τσίγκα, που θήτευσαν δίπλα μου αυτά τα χρόνια και με τις γνώσεις και την εμπειρία τους αποτέλεσαν πολύτιμους αρωγούς στη χρηστή διοίκηση και την εύρυθμη λειτουργία της Αρχής.
Είναι μεγάλη μου τιμή που επί δεκαετία βρέθηκα στο τιμόνι μίας Αρχής που έχει κατορθώσει να επιβεβαιώσει τη χρησιμότητά της και να εδραιώσει την παρουσία της στη δημόσια σφαίρα. Χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Με αντικειμενικότητα, αμεροληψία και συμβιβαστικό πνεύμα, κρατώντας χαμηλό προφίλ, αλλά με υψηλό κύρος και ειδικό βάρος, με αξιόλογο επιστημονικό νομικό υπόβαθρο και πλατύ κοινωνικό αντίκρισμα, όπως μαρτυρά η επί σειρά ετών εμπιστοσύνη καταναλωτών και προμηθευτών, το έργο συνεχίζεται…
